Verschillen tussen vaders en moeders in de relatie tussen opvoedingsgedrag en sociale angst van hun kinderen

Abstract

In dit longitudinale observatieonderzoek werden twee onderzoeksvragen onderzocht. Ten eerste werden verschillen in opvoedingsgedrag tussen vaders en moeders bekeken. Vaders en moeders werden (elk apart) met hun twee kinderen van ongeveer 2 en 4 jaar oud geobserveerd in drie gestructureerde situaties: een puzzeltaak en twee speltaken. Er werden drie opvoedingsdimensies gescoord: overbetrokkenheid, afwijzing en uitdaging. Vaders daagden hun jongste kind gemiddeld meer uit dan moeders, en moeders waren meer overbetrokken dan vaders. Naar het oudste kind verschilden vaders en moeders niet significant van elkaar op deze twee dimensies. Afwijzing bleek niet bruikbaar.De tweede onderzoeksvraag was of er een verschil was tussen vaders en moeders in de invloed van opvoedingsgedrag op sociale angst van het kind. Sociale angst werd op twee momenten gemeten door de reactie van de kinderen op een onbekende man te observeren. Uit regressieanalyses bleek dat voor het oudste kind eerdere sociale angst en overbetrokkenheid van beide ouders latere sociale angst niet voorspelden. Uitdaging door de moeder voorspelde wel meer latere sociale angst, terwijl uitdaging door de vader minder latere sociale angst voorspelde. Voor het jongste kind bleek opvoedingsgedrag van vaders en moeders geen voorspeller voor latere sociale angst, maar eerdere sociale angst voorspelde wel, op trend-niveau, latere sociale angst, in beide oudermodellen. De uitkomsten suggereren dat vaders en moeders mogelijk een andere rol vervullen in de ontwikkeling, of in het voorkómen, van angst bij hun kinderen, en dat de rol van vaders specifieke aandacht vereist.AbstractIn this longitudinal study, two research questions were examined. First, differences in parenting behaviour between fathers and mothers were studied. Fathers and mothers were each (separately) observed with their two children, aged 2 and 4 years, in three structured situations: one puzzle task and two game tasks. Three parenting dimensions were coded: overinvolvement, rejection, and challenging behaviour. Fathers showed more challenging behaviour towards their youngest child than mothers, and mothers showed more overinvolvement towards this child. Fathers and mothers did not differ significantly in these parenting behaviours towards their oldest child. Rejection appeared not usable. The second research question was whether the effect of parenting behaviour on subsequent social anxiety of the children differed between fathers and mothers. Social anxiety was measured on two occasions by observing the child's response to a stranger. Regression analyses revealed no predictive relations of early social anxiety and of paternal and maternal overinvolvement to subsequent social anxiety of the oldest child. However, mother's challenging behaviour predicted more subsequent social anxiety, and father's challenging behaviour predicted less subsequent social anxiety of the oldest child. For the youngest child, maternal and paternal parenting behaviour did not predict subsequent social anxiety, but early social anxiety marginally predicted later social anxiety, in both parental models. The findings suggest that fathers and mothers may play different roles in the development and prevention of social anxiety in their children, and that fathers' role deserves special attention.